Mijn leraar deelde dit artikel met mij. Geraakt door de boodschap van de schrijver, voelde ik de wens om dit artikel met anderen te delen. Ik heb een vrije vertaling gemaakt van het origineel dat in het Engels geschreven is. Ik hoop van harte met het delen van dit artikel ook anderen te inspireren in hun voorbereiding naar een nieuwe toekomst, onze toekomst.
Terug naar normaal?
Velen van ons zitten nu thuis en over het algemeen gaat het eigenlijk best goed. We ervaren nadelen en frustraties maar we ervaren ook de voordelen van meer rust, meer tijd voor elkaar, niet-in-de-file-staan en schonere lucht. Onze wereld is kleiner geworden, we voelen ons met regelmaat beperkt in onze vrijheid. Maar één ding weten we zeker, dit gaat voorbij.
In meerdere landen wordt op dit moment onderzocht hoe het normale leven weer kan worden opgestart, hoe we de economie weer op de rit krijgen en we deze nare periode achter ons kunnen laten. Er zullen krachtige woorden worden gebruikt en campagnes worden gelanceerd om ons te leren hoe we kunnen terug keren naar het ‘normale leven’, terug naar hoe het was voor de crisis. Alsof er nooit iets is gebeurd.
Want dat is wat we willen, terug naar het gevoel van ‘normaal’. We willen ons weer goed voelen, terug naar de vertrouwde routines. Niet meer ‘s nachts wakker liggen en je afvragen hoe je je huur en ander erekeningen straks moet betalen, niet wakker liggen van de menselijke tragedie op je telefoon of tablet. Gewoon elke ochtend een kopje koffie, ontbijt en dan lekker op weg naar je werk. Wees je ervan bewust dat de behoefte om terug te keren naar hoe het was sterk aanwezig is.
Maar wat is normaal?
Vraag je eens af wat er echt gaat gebeuren. De afgelopen honderd jaar heeft de reclamebranche geopereerd op basis van het volgende principe: Zoek het probleem van de consument en los het op met uw product. Wanneer het probleem praktisch is, is de oplossing “gezien op TV” en beschikbaar in de webshop. Denk aan de bel die me laat ‘zien’ wie er op de veranda staat zodat ik niet hoef te stoppen met Netflix kijken. Als het probleem emotioneel van aard is, wordt de oplossing geboden in de vorm van een nieuwe ervaring en word je fan van een merk. Zo maakt Coca-Cola je ‘gelukkig’. Een Mercedes maakt je ‘succesvol’. Met je familie op een cruise gaan maakt je ‘speciaal’. Slimme marketeers benadrukken wat merken voor je kunnen betekenen om je leven makkelijker te maken. Briljante marketeers weten hoe ze uw hart moeten veroveren. En het hart is nu net de plek waar we de afgelopen maand het meest zijn geraakt. We leven afgesneden van elkaar, zijn alert op elkaar. Houdt de ander voldoende afstand? Pas op wat je aanraakt! Dit beschadigt ons als mensen en als maatschappij, we zijn nu kwetsbaar op een manier die we niet eerder hebben meegemaakt.
De beelden en inzichten die we in deze traumatische periode opdoen kunnen echter niet meer worden uitgewist. Een vrijwel filevrije spits, een helderblauwe hemel, een stil stadscentrum waar je de vogels hoort tjirpen, eekhoorns in je tuin. Dat zijn de beelden die we hebben gezien. Maar er zijn ook beelden en inzichten die we liever niet hadden gehad. Het gezondheidszorgsysteem dat kraakt en piept onder de enorme aantallen patiënten. Het gebrek aan basisbeschermingsmiddelen in de zorg, de omstandigheden waarin mensen overlijden en de manier waarop we afscheid moeten nemen van onze dierbaren.
De geest is uit de fles
We lopen als maatschappij tegen verontrustende problemen aan. Dat is geen nieuws. Het zijn problemen die we elke dag zien en negeren, niet omdat we vreselijke mensen zijn of de problemen niet willen oplossen, maar gewoon omdat we geen tijd hebben. Sorry, we hebben ander werk te doen. Het maakt niet uit wat je werk is, wie je bent of waar je vandaan komt, we hebben het gewoon druk. We zijn druk bezig om ons eigen leven te leven. We hebben doelen gesteld en bucket-lists gemaakt, vergaderingen die we moeten bijwonen, hypotheken die we moeten betalen. En dat alles terwijl de telefoon rinkelt en de laptop aan staat. En in onze ‘vrije tijd’ zorgen de sportschool, Netflix en HBO ervoor dat we ons net goed genoeg voelen om de volgende dag weer op te staan en het helemaal opnieuw te doen. We sluiten vanzelf onze ogen voor problemen als je nauwelijks genoeg tijd hebt om ze te sluiten om te slapen.
De grootste misvatting die elke dag diepe en pijnlijke (sociale en politieke) spanningen veroorzaakt in onze maatschappij en onze wereld, is dat we op de een of andere manier niet om elkaar geven en denken in tegenstellingen. Jongeren geven niet om ouderen, mannen geven niet om vrouwenrechten, werkgevers geven niet om werknemers en mensen geven niet om het milieu. Dat kan toch niet de waar zijn? We geven er wel om. We hebben of nemen gewoon geen tijd om er iets aan te doen. Dat geldt in ieder geval voor mij, maar misschien ook wel voor jou.
Stilstaan
En dan, bam! De tredmolen waar je al tientallen jaren in liep is gewoon gestopt. Bam! Het is het gevoel dat je hebt als je met je fiets onderuit gaat ‘Huh, wat is er gebeurd?’ Wat er is gebeurd, is ongelofelijk en onverklaarbaar. Ik hoop dat je je dat realiseert. En….het is het grootste geschenk dat we konden krijgen. Niet de doden, niet het virus maar de Grote Pauze. Het is overweldigend. Deins niet terug voor het felle licht dat door het raam valt en dat pijn doet aan je ogen. Het doet ook pijn aan mijn ogen. Maar de gordijnen zijn nu open en je ogen zullen eraan wennen. Deze crisis geeft ons eenmalig de mogelijkheid om onszelf, onze omgeving en onze wereld te zien in het meest heldere licht.
Op geen enkel ander moment in ons leven hebben we de kans gekregen om te zien wat we nu zien. Namelijk wat er gebeurt als de wereld wordt stilgezet. Maar hier is het, we zitten er middenin. Straten en snelwegen zijn stil, restaurants zijn leeg, zelfs onze planeet is helder. Dit is zeldzamer dan zeldzaam en brengt mooie en ook pijnlijke waarheden over ons leven aan het licht. En dat voelt raar. Echt raar. Omdat-het-nog-nooit-eerder-is-gebeurd! Als we een betere wereld voor onze kinderen willen creëren, als we ervoor willen zorgen dat we duurzaam gaan leven als mens, land en als democratie, dan moeten we aandacht besteden aan hoe we ons NU voelen. Ik kan niet namens anderen spreken maar ik heb de indruk dat je je diep van binnen misschien net zo voelt als ik: geraakt, verdrietig, en verscheurd.
Hoe gaat dit verder?
En wat een fantastisch moment is dit voor H&M, Action, Ikea en Mediamarkt. Ze geven mij de kans om me weer normaal te voelen. Als ik nou gewoon die nieuwe iPhone had en mijn voeten kon laten rusten op mijn nieuwe bank voorzien van nieuwe Nikes of op het terras een heerlijke latte kon drinken of een Cola Zero, dan zou dat zware gevoel zo weg zijn. Je denkt misschien dat ik een grapje maak, dat ik de aannames doe en mijn eigen mening verkondig en dat ik de voordelen van een goed draaiende economie bagatelliseer. Je hebt gelijk ook. De economie is in de kern niet kwaadaardig. Merken en hun producten creëren miljoenen banen. Net als mensen – en de meeste dingen in het leven – zijn er bedrijven die verantwoordelijkheid nemen en ethisch verantwoord produceren, en er zijn anderen die dat niet doen. Ze maken allemaal deel uit van een systeem dat ons veel heeft gebracht en dat ons een goed leven biedt. We hebben met onze economie meer mensen een fatsoenlijk bestaan kunnen bieden dan enige andere beschaving in de geschiedenis. Ja, dat is zonder enige twijfel vooruitgang. Maar de gebreken van dezelfde economie liggen nu open en bloot, iedereen het kan zien. Ons economisch systeem pakt niet voor iedereen goed uit. Het zorgt onbedoeld ook voor vernietiging, armoede en pijn. Het systeem is uit evenwicht, de ongelijkheid is nog nooit zo groot geweest. Een kleine groep mensen heeft meer bezit meer dan alle andere 5 miljard aardbewoners bij elkaar. Maar nu worden we op onze knieën gedwongen door een virus. We moeten een weg vinden naar een verantwoorde vrije markt.
Maar tot het zo ver is zou ik zeggen, maak je klaar en bereid jezelf voor. Wat er staat te gebeuren en over ons heen gaat rollen is de grootste campagne die ooit is gelanceerd om je weer normaal te laten voelen. Onze liberale regering, werkgevers, werknemers, links, rechts of populistisch, wij maken er allemaal onderdeel van uit. We zullen weer gaan consumeren, ons suf recreëren, shoppen tot we erbij neer vallen, alles doen, alles uitgeven, alles geloven, alleen maar om dat ongemakkelijke gevoel wat we nu hebben kwijt te raken. Alles zal erop gericht zijn om je te laten doen geloven dat je niet gezien hebt wat je nu ziet, niet gevoeld hebt wat je nu voelt. Nee, de ziekenhuizen waren echt geen war-zone, dat leek maar zo. De curve van de intensive-care bezetting viel eigenlijk best mee. De cijfers waren niet zo extreem hoog, de pers heeft het opgeklopt omdat er geen ander nieuws was en heeft vooral de negatieve verhalen in beeld gebracht. Het te kort aan beschermingsmaterialen was eigenlijk vrij snel opgelost. Er waren nauwelijks schrijnende situaties onder ouderen en verstandelijk beperkte mensen, er was geen huiselijk geweld, geen ongelijkheid. er was geen onverschilligheid. Je zag niet dat de systemen faalden.
Maar…het was er allemaal wel! Jij bent toch niet gek! En dus staan we op het punt om (op zijn Hollands) besodemieterd te worden en wel op een werkelijk ongekende manier. Het begint met de noodmaatregelen en noodfondsen voor alle getroffenen werknemers en ondernemers. Zeg nooit dat je niets hebt gehad en dat wij je niet hebben geholpen… Het wordt een een-tweetje tussen het (wereldwijde)bedrijfsleven en onze overheid, geleid door een crisimanager. Het bedrijfsleven en de overheid staan op het punt zich te verenigen om het grote publiek (bedoeld of onbedoeld) weer bewusteloos te slaan. De kosten zullen ongekend hoog zijn, hoger dan de kosten van alle andere actieplannen die we in ons leven hebben meegemaakt. Er zal snel worden gehandeld en het zal overweldigend zijn. Het grote “Terug-naar-Normaal” komt eraan.
Wees jezelf, neem je verantwoordelijkheid!
Als (mede)mens wil ik je vragen: haal diep adem, negeer het oorverdovende lawaai en denk diep na over wat je wel mee terug wilt nemen in je nieuwe leven, en wat niet. Dit je kans om een nieuwe versie van het ‘normaal’ te definiëren, een zeldzame en misschien wel heilige (ja, heilige) kans om van alle onzin af te komen en alleen datgene mee te nemen wat echt van belang is, wat ons leven rijker maakt, wat onze kinderen gelukkiger maakt, wat ons echt trots maakt. Doe alle rommel de deur uit, desnoods met behulp van Marie Kondo. We geven om elkaar, dat is waar het om gaat. Je ziet het in alle opbeurende Facebook-posts, in elke maaltijd die door een vrijwilliger wordt bezorgd, op elk Zoom-verjaardagsfeestje. Wij hebben het goed voor met elkaar. En als goed mens willen we – op onze eigen voorwaarden – bepalen hoe dit land en deze aardbol er over vijf, tien, vijftig jaar uitziet. Dit is onze kans om dat te doen, de grootste kans die we ooit hebben gekregen. En de beste die we ooit zullen krijgen.
We kunnen zelf het heft in handen nemen, door meer tijd vrij te maken om door te brengen met familie. Door ons af te vragen waar we naar willen kijken, waar we naar willen luisteren, hoe en wat we willen eten en hoe we onze euro’s aan uitgeven. We kunnen het lokaal doen door bewust te kiezen waar we onze spullen kopen en welke evenementen we bijwonen. En we kunnen het nationaal doen door gebruik te maken van ons democratisch stemrecht en het kiezen van een regering en leiders die we onze macht daadwerkelijk toevertrouwen.
Als we schonere lucht willen, dan kan dat. Als we onze artsen en verpleegkundigen -en onze medemens- willen beschermen tegen het volgende virus, dan kan dat. Als we willen dat onze buren en vrienden een waardig inkomen verdienen, dan kan dat. Als we willen dat miljoenen kinderen kunnen eten, dan kan dat. Als we willen zorgen voor al het leven op aarde, dan kan dat. En ja, als we een eenvoudiger leven willen leiden, dan kan dat ook. Maar alleen als we ons bewust zijn en blijven van onze eigen ruimte en onze eigen keuzes en niet als vanzelf meegaan in de massale ‘herstart’ die binnenkort over ons wordt uitgestort.
Vrij vertaald naar het artikel ‘Prepare for the Ultimate Gaslighting’, You are not crazy, my friends’ van Julio Vincent Gambuto op Forge.Medium.com